Çin (Şangay) izlenimlerim

Geçen ay Çin’e yaptığım ziyaretle bu ülkeye ikinci kez gitmiş oldum. Dünyanın en kalabalık nüfuslu bu ülkesine yaptığım ikinci ziyaret de yine Şangay şehrine oldu. Bu yazıda Şangay ile ilgili gözlemlerimi paylaşacağım. Elbette bunlar genel olarak Çin’i yansıtmayabilir. Zira sadece bir şehri üzerine bütün bir ülke hakkında karar vermemek gerekiyor. Ancak yine de fikir verir. 

Vize gerekiyor

Öncelikle Çin ile ilgili bazı bilgiler vermek isterim. Bunlardan ilki vize konusu. Çin’e giderken mutlaka vize almanız gerekiyor. Vizesiz ülkeye giriş mümkün değil. Vizenin türleri var. Türe göre temin edeceğiniz evraklarla beraber vize için başvuruyorsunuz. Vizeyi de doğrudan Çin konsolosluğuna yapamıyorsunuz. Son dönemde birçok ülkenin yaptığı gibi aracı şirketlere yapıyorsunuz. 

Birden fazla firma var. Hangisini tercih edeceğiniz size kalmış. Ben Setur ile başvurdum. Mayıs ayının başında yaptığım başvuru için yaklaşık olarak 250 TL ödedim. Genelde vize çıkıyor. Ancak tek girişli vizeler için bu geçerli. Birden fazla giriş istiyorsanız gideceğiniz yerdeki belediyeden izin kağıdı almak gibi prosedürler var. Bilginiz olsun. 

Vize genelde 7 ila 10 günde çıkıyor. Genelde 3 aylık veriliyor ve o tarihin sonunda mutlaka ülkeye giriş yapmanız gerekiyor. Yoksa vize yanıyor. Vize firmaları ile ilgili resmi bilgiyi burada bulabilirsiniz. Detaylar ise firmaların internet sitelerinde yer alıyor. 

Uçuş

İstanbul’dan THY ile direk Şangay’a uçabiliyorsunuz. Yolculuk yaklaşık 10 saat sürüyor. Bütçeniz varsa ekonomi yerine Business öneririm ama bu seçenekte bilet fiyatının en az yüzde 50 daha fazla olduğunu da unutmayın.Daha önce de aynı yolculuğu yaptığım için genel olarak rahat bir yolculuk oluyor.   

Şangay 

Dünyanın en kalabalık nüfuslu şehri Şangay. 2013 yılında yapılan sayıma göre şehirde 24 milyon kişi yaşıyor. Kaba bir hesapla kilometre kareye 3809 kişi düşüyor. İstanbul için bu rakamın 2633 olduğunu hatırlatayım. Yani kalabalık bir şehir. Şangay bu kalabalıklığına rağmen devasa gökdelenleri, düzenli ulaşım altyapısı ve geniş sokaklarıyla insanı çok boğmuyor. Bundan hemen hemen her yerde karşınıza çıkan park ve bahçelerin de önemli bir payı var. Şehri bu park ve bahçeler ferahlatıyor. 

Bisiklet ve motosiklet için özel yol

Şehrin her yerinde olmasa da genelde bisiklet ve motosikletler için ayrılmış yollar var. Bu yollardan sadece o araçlar gidebiliyor. Motosikletlerin büyük bir çoğunluğu elektrikli. Yani benzinli çok az motosiklet var. İnsanlar bu araçları yoğun bir şekilde kullanıyor. 

Trafik (yoğun caddeler dışında) rahat akıyor. Ancak şöförlerin çok fazla korna çaldığını gördüm. Haklı ya da haksız birbirlerine sürekli korna çalıyorlar. Bu bana çok garip geldi. 

İngilizce büyük sorun

Daha önceki yolculuğumda da sıkıntı yaşadığım konulardan birinin bu yolculuğumda da değişmediğini gördüm: İngilizce bilmiyorlar. Sokakta bir şey soracağınız 10 kişiden 9’unun İngilizce bilmediğini söyleyebilirim. Hatta İngilizce bilmemenin ötesinde küçük bir sorunu bile çözemiyorlar. Bizde en azından tarzanca bile olsa turistle anlaşabilecek bir iletişim kabiliyeti var. Çinliler bu anlamda çok başarılı değil. 

İtiş kakış fazla

Muhtemelen nüfusun kalabalıklığından olsa gerek insanlar biraz kaba. Kalabalık ortamda size çarpan, omuz atan ya da birçok insan görebilirsiniz. Özür dilemek gibi bir huyları olmadığı gibi hiçbir şey olmamışcasına yollarına devam ediyorlar. Özellikle metroda sağına soluna bakmadan vagona binen kişi sayısı çok fazla. Hazırlıklı olun derim. 

Ulaşım altyapısı sağlam

Şangay bu kadar kalabalık bir nüfusun rahatlıkla dolaşabileceği bir ulaşım altyapısına sahip. Bir kere yollar çok geniş. Otomobiller için bu geniş yolları kullanmak rahat oluyor. Elbette trafik sıkışıklığı da oluyor zaman zaman. Bu kadar insanın bir arada yaşadığı bir ortamda bu gayet normal bir durum. 

Toplu taşıma konusunda da sağlam bir altyapısı var şehrin. Şehrin birçok yerine ulaşan ve 14 hattan oluşan devasa bir metro ağı var ki istediğiniz bir yere gitmeniz çok kolay. Şehirdeki toplam hat uzunluğu 548 kilometre ve 337 durağın olduğunu söylersem metro ağının büyüklüğü daha iyi anlaşılır. Çin’de İngilizce bilen insan sayısı az olsa da metrodaki bütün tabelalar aynı zamanda İngilizce olarak düzenlenmiş. Bu sayede durak isimlerini ve gideceğiniz yeri rahatlıkla görebiliyorsunuz. Bu anlamda Rusya’nın çok sıkıntılı olduğunu hatırlatayım. Orada da İngilizce bilen kişi sayısı az ve metroda durak isimleri sadece Rusya. Çin’de en azından Latin alfabesi karşılıklarına da görebiliyorsunuz. Bu da işinizi kolaylaştırıyor. 

Ayrıca taksi, otobüs ve benzeri toplu taşıma araçları da yaygın olarak bulunabiliyor. Bazı ülkelerde bulunmayan yoldan taksi çevirme olayı Çin’de var. Bu bakımdan sıkıntı çekmiyorsunuz. 

Ucuz bir ülke değil

Çin’i bilemem ama Şangay ucuz bir şehir değil. Her ne kadar Türk lirası Çin parasına Yuan (Rembibi de deniyor) göre değerli olsa da iş bir şeyin fiyatına gelince bu avantajın bir anlamı kalmıyor. Örneğin şehirde birçok AVM bulunuyor. AVM’lerde de ülkemizde de bilinen birçok marka var. Ama bu markaların fiyatları Türkiye’dekileriyle ya aynı ya da daha pahalı. Bu bakımdan AVM tarzı bir yerden bir şey almak çok mantıklı değil. 

Öte yandan bizde İstanbul Aksaray’da bulunan yeraltı çarşıları mantığı birçok çarşı kompleksi var. Genelde metro ile ulaşılabilen bu çarşılarda elektronikten hediyelik eşyaya envai çeşit ürün bulunuyor. Buraları genelde ucuz ve pazarlık yapılabilen yerler. Pazarlık yapmanızı da öneririm. Ancak burada çok fazla sahte ürün var. 2012 yılında yaptığım ilk ziyaretimde bu çarşılardan birinde o dönem piyasada olmayan 512 GB’lık USB bellekler 20-25 dolara satılıyordu. Bu tarz ürünlerden uzak durmak gerekiyor. 

Havaalanları  

Şehirde iki adet havaalanı bulunuyor. Bunlardan biri Pudong, diğeri Hongqiao. THY uçakları Pudong’a iniyor. Bir sonraki paragrafta bahsedeceğim hızlı tren Maglev, Pudong havaalanında bulunuyor. Pudong büyük bir havaalanı ve metro bağlantısı da var. İstediğiniz yere metro hatları ile gidebiliyorsunuz. 

Maglev

Şangay’ın benim en ilgimi çeken yönlerinden biri Maglev isimli hızlı treni. Bizdeki hızlı trenlerden farklı olarak Maglev rayda gitmiyor. Manyetik alan etkisi ise havada ilerleyen Maglev, belli seferlerde saatte 430 kilometreye kadar hıza çıkıyor. Ben 2012 yılında yaptığım ziyarette de en fazla 300 kilometre hızı görmüştüm. Bu sefer yaptığım ziyarette de bu hızlarda gittim. 30 kilometrelik mesafeyi 7-8 dakikada geçen Maglev değişik bir deneyim oldu benim için. Ekonomi sınıfında yolculuk ederseniz Maglev’e Türk parası ile yaklaşık 22 TL ödemeniz (50 Yuan) gerekiyor. Toplu taşıma için biraz pahalı ama her gün bu yolu gidip gelmiyorsanız çok yüksek bir rakam değil. Maglev Pudong Havaalanı ile Longyand Road isimli iki durak arasında 06:45-21:40 saatleri arasında çalışıyor. Giderseniz mutlaka deneyin. Yaptığım yolculukta hazırladığım videoyu aşağıda izleyebilirsiniz. 

Her yerde kamera var

Çin’de dikkatimi çeken önemli bir konu da her yerde bulunan kameralar oldu. Metroda, yolda, sokakta ve aklınıza gelebilecek birçok yerde kamera var. Bazı yerlerde birden fazla kamera ile kayıt alınıyor. 

Sosyal medya yasaklı

Ülkede YouTube, Facebook, Twitter, Instagram ve YouTube gibi sosyal medya sitelere yasaklı. Ben 4 günlük gezimde bu sitelere hiçbir şekilde giremedim. VPN gibi sistemlerle uğraşmak istemediğim için mecburen de olsa sosyal medya diyeti yaptım. Gittiğinizde bu sorunla karşılaşacağınızı unutmayın. 

CES Asia 2015

Şangay’a ziyaret sebebim CES Asia 2015 teknoloji fuarıydı. Bu yıl ilk kez ABD dışında da gerçekleştirilen fuar genel olarak ilgi gördü. Özellikle otomobil teknolojilerinin sergilendiği bir arena haline geldi. Fuarda Twitter’ın başkan yardımcılarından biri de konuşma yaptı. Ülkede yasaklı olan Twitter’dan gelen bu konuşmacı ‘acaba engel kalkıyor mu’ sorusunu da aklıma getirdi. CES Asia 2015 için hazırladığım videoya da buradan ulaşabilirsiniz. 

Şangay ilginç bir şehir. Devasa park ve bahçeleri, kalabalık nüfusu, gelişmiş ulaşım altyapısı ile Türkiye’deki belediyelerin çok şey öğrenebileceği bir şehir. Olur ya birgün siz de ziyarete giderseniz yazdıklarım size yol göstersin ve fikir versin. Eklemek istediğiniz bir şey varsa yorum olarak bu yazının altındaki bölüme katkılarınızı beklerim.